06 Geconsolideerde halfjaarrekening

Het management verwacht dat – net als in het boekjaar 2020 – de financiële resultaten over 2021 niet significant nadelig worden beïnvloed door de COVID-19-pandemie. De omzet en kosten van zowel de gereguleerde activiteiten als de niet-gereguleerde of van regulering vrijgestelde activiteiten over het eerste halfjaar 2021 wijken als gevolg van de pandemie niet substantieel af van het businessplan. Er hebben geen aanpassingen plaatsgevonden in de verwerking van de verkoop-, inkoop- en leasecontracten noch geven de bestaande contracten aanleiding tot het in de balans opnemen van additionele verplichtingen of voorzieningen. De aflossingskalender is door de pandemie niet gewijzigd. De geplande aflossing van een langlopende lening in het eerste halfjaar 2021 heeft regulier doorgang gehad. De liquiditeitspositie van de vennootschap is goed. Gasunie heeft geen beroep gedaan op de financiële noodmaatregelen die de overheden in Nederland en Duitsland hebben ingeroepen.

Het management heeft in het bijzonder onderzocht of COVID-19 invloed heeft op de transacties die worden verwerkt overeenkomstig de onderstaande verslaggevingsstandaarden:

• Omzet
• Materiële vaste activa (bijzondere waardeverminderingen)
• Financiële instrumenten
• Leases
• Voorzieningen
• Belastingen

Het management concludeert dat op de balansdatum van 30 juni 2021 de toepassing van de bovenstaande waarderingsgrondslagen niet gewijzigd hoeft te worden ten opzichte van de grondslagen zoals toegepast bij het opstellen van de jaarrekening 2020.

In de eerste helft van 2021 heeft Gasunie € 262,3 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 288,4 miljoen) dividend uitgekeerd aan haar enige aandeelhouder, de Staat der Nederlanden. Het betrof de resultaatbestemming over het boekjaar 2020, overeenkomstig het besluit van de algemene vergadering van 29 maart 2021.

De aard van de overige transacties met verbonden partijen in het eerste halfjaar 2021 is gelijk aan hetgeen vermeld in de geconsolideerde jaarrekening 2020. Transacties met verbonden partijen in de eerste helft van 2021 hadden in voorkomende gevallen een zakelijke grondslag.

De financiële informatie wordt gesegmenteerd naar de activiteiten van de groep. De operationele segmenten weerspiegelen de managementstructuur en de businessunits van de groep. Gasunie onderscheidt de volgende segmenten:

• Gasunie Transport Services
  Dit segment beslaat het netbeheer in Nederland en is verantwoordelijk voor de aansturing van het gastransport, de ontwikkeling van het netwerk en de bijbehorende installaties en het bevorderen van de marktwerking.
   
• Gasunie Deutschland
  Dit segment beslaat het netbeheer in Duitsland en is verantwoordelijk voor de aansturing van het gastransport, de ontwikkeling van het netwerk en de bijbehorende installaties en het bevorderen van de marktwerking.
   
• Participations
  Dit segment richt zich op het ontwikkelen van projecten ten behoeve van de energietransitie, het optimaal benutten van de bestaande deelnemingen en het faciliteren van de komst van nieuwe gasstromen naar Noordwest-Europa via LNG-aanvoer en langeafstandspijpleidingen. Onder dit segment valt tevens een aantal samenwerkingsverbanden voor pijpleidingen die het Gasunie-transportnet verbinden met buitenlandse markten.

De grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van de segmenten zijn gelijk aan de grondslagen zoals gehanteerd bij het opstellen van de halfjaarrekening 2021 en zoals gehanteerd bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening 2020.

De activa, opbrengsten en resultaten van een segment omvatten zowel posten die rechtstreeks tot dat segment behoren als posten die redelijkerwijs aan dat segment kunnen worden toegerekend. Omdat de financiering van Gasunie overwegend op concernniveau plaatsvindt, vindt geen segmentering van de passiva plaats en wordt hierover niet separaat gerapporteerd. Transacties tussen bedrijven die toebehoren aan de segmenten hebben een zakelijke grondslag. In de financiële informatie per segment zijn de transacties tussen de segmenten geëlimineerd.

De omzet en het resultaat per segment is als volgt:

De stijging van de omzet van het segment GTS is voornamelijk te verklaren door een stijging van de entry-tarieven voor 2021 in combinatie met toegenomen capaciteitsreserveringen als gevolg van een toename van geïmporteerd gas. Dit heeft echter niet geleid tot een hoger resultaat als gevolg van substantieel hogere netwerk- en energiekosten. De omzet en het resultaat van het segment Gasunie Deutschland nam af. Dit is overwegend te verklaren door gewijzigde gasstromen in Duitsland, hetgeen in het eerste halfjaar 2021 resulteerde in een lagere vraag naar transportcapaciteit bij Gasunie Deutschland. Hoewel de omzet van het segment Participations ongeveer gelijk bleef, nam het resultaat af in vergelijking met het eerste halfjaar 2020. Dit is overwegend te verklaren door substantieel hogere netwerk- en energiekosten en door kosten samenhangend met projecten rondom de energietransitie.

De totale inter-segment dienstverlening in het eerste halfjaar 2021 bedraagt € 21,0 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 19,2 miljoen). De inter-segment dienstverlening gedurende het eerste halfjaar 2021 bedroeg voor het segment Gasunie Transport Services € 7,0 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 5,5 miljoen), voor het segment Gasunie Deutschland € 0,2 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 0,1 miljoen) en voor het segment Participations € 13,7 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 13,6 miljoen).

De activa per segment is als volgt:

De niet-gealloceerde activa bestaan uit de uitgestelde belastingvorderingen en de vlottende activa. De belangrijkste investeringen zijn toegelicht in noot 4 ‘Materiële vaste activa’.

De omzet nam met 0,8% toe ten opzichte van het eerste halfjaar 2020 (eerste halfjaar 2020: toename van 4,3%). Onderstaand is een nadere detaillering van de omzet opgenomen.

De vennootschap categoriseert haar opbrengsten naar de manier waarop economische factoren de aard, omvang, timing, en onzekerheid van de kasstromen beïnvloeden. In het geval van Gasunie zijn twee categorieën te onderscheiden. De eerste omzetstroom betreft de omzet uit hoofde van de gereguleerde transport- en aanverwante diensten, zoals gegenereerd door de segmenten Gasunie Transport Services en Gasunie Deutschland. Voor deze omzetstroom stellen de Nederlandse en Duitse toezichthouders voor een meerjarige periode de toegestane inkomsten vast.

De tweede omzetstroom betreft de niet-gereguleerde en/of van regulering vrijgestelde diensten. Bij deze diensten worden de inkomsten bepaald door de markt op basis van vraag en aanbod en is over het algemeen sprake van een hogere volatiliteit in omzet ten opzichte van de gereguleerde diensten. De omzet uit hoofde van de niet-gereguleerde en/of van regulering vrijgestelde diensten wordt vrijwel volledig gegenereerd door het segment Participations.

De omzet per operationele activiteit is als volgt:

De omzet kan worden verdeeld in omzet uit hoofde van gastransport en aanverwante diensten en overige activiteiten. Onder gastransport en aanverwante diensten zijn zowel de omzet uit hoofde van gereguleerd gastransport als uit hoofde van niet-gereguleerd en/of van regulering vrijgesteld gastransport opgenomen. Onder overige activiteiten is mede begrepen de omzet uit hoofde van gasopslagdiensten.

De onderverdeling is als volgt:

De omzet per geografisch gebied wordt bepaald op basis van het gebied waar de activiteiten plaatsvinden (binnen Nederland of daarbuiten). De onderverdeling van de omzet naar geografisch gebied is als volgt:

De investeringen in de materiële vaste activa in het eerste halfjaar 2021, exclusief de toevoegingen inzake gebruiksrecht activa, bedragen € 126,3 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 191,0 miljoen). De investeringen zien met name toe op de bouw van de stikstofinstallatie van Gasunie Transport Services in Zuidbroek, de realisatie van een aardgasleiding naar de autofabrieken van Volkswagen in Wolfsburg en de realisatie van de tweede leiding van de EUGAL-pijpleiding in Duitsland. Per 30 juni 2021 is Gasunie voorwaardelijke investeringsverplichtingen aangegaan ter hoogte van € 197,3 miljoen (ultimo 2020: € 205,2 miljoen). De verplichtingen houden met name verband met de voornoemde projecten.

Periodiek stelt het management vast of sprake is van gebeurtenissen of indicaties voor bijzondere waardeveranderingen van vaste activa. Zoals onder noot 1 ‘Significante aangelegenheden en transacties in het eerste halfjaar 2021’ vermeld, geldt dat de COVID-19-pandemie geen gevolgen heeft voor de waardering van de vaste activa per 30 juni 2021. Hieronder volgt voor de belangrijkste kasstroomgenererende eenheden de verdere analyse.

Gastransportnetwerk Nederland
De waardering van het gastransportnetwerk in Nederland is mede afhankelijk van de gereguleerde inkomsten van de onderneming. Ultimo 2020 heeft het management de waardering van het gastransportnetwerk in Nederland onderzocht naar aanleiding van het op 1 februari 2021 gepubliceerde Methodebesluit GTS 2022-2026. De uitkomsten van dat onderzoek zijn verwerkt in de jaarrekening 2020. Na het opmaken van de jaarrekening 2020 is zowel door GTS als door marktpartijen een pro forma beroep ingesteld tegen het methodebesluit bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Verdere detaillering van de beroepsgronden vindt in het tweede halfjaar 2021 plaats. Het is op de datum van deze halfjaarrekening nog niet bekend wanneer het CBb de ingestelde beroepen inhoudelijk behandelt.

In het eerste halfjaar 2021 zijn geen andere feiten of omstandigheden gebleken die belangrijke andere inzichten geven in de aannames en de schattingen per ultimo 2020.

Uit de beoordeling door het management blijken verder geen gebeurtenissen of indicaties voor een bijzondere waardeverandering van het gastransportnetwerk in Nederland per 30 juni 2021.

Gastransportnetwerk Duitsland
De waardering van het gastransportnet in Duitsland is mede afhankelijk van de gereguleerde inkomsten van de onderneming. In 2019 is door het Duitse ministerie van Economische Zaken een onderzoek gestart naar onder meer een wijziging van de regeling voor investeringsmaatregelen. Sindsdien is onderzocht of het huidige reguleringskader op dit punt gewijzigd moet worden met als doel het versnellen van investeringen die mede nodig zijn voor de energietransitie. De wijzigingen moeten er toe leiden dat geplande en goedgekeurde investeringen sneller in gebruik worden genomen.

Op 25 juni 2021 heeft de Duitse Bondsraad zijn definitieve goedkeuring gehecht aan de nieuwe wet (de ‘AregV Novelle’). Een belangrijke wijziging is dat met ingang van de nieuwe reguleringsperiode op 1 januari 2023, het bestaande regime van investeringsmaatregelen (de zogenaamde IMA’s) wordt afgeschaft. Gelijktijdig vervalt echter ook de verplichting om historische geaccumuleerde investeringsvergoedingen terug te betalen. Daarnaast vindt een wijziging plaats in de bepaling van de kapitaalkostenvergoeding voor overige investeringen. Voor de periode tot 2028 geldt een overgangsregime.

Het management heeft onderzocht of de tussentijdse wijziging van een aantal uitgangspunten in het bestaande reguleringsraamwerk een indicatie kan zijn voor een bijzondere waardeverandering van het gastransportnetwerk. Uit analyse door het management blijkt dat – onder meer vanwege de overgangsmaatregelen – het effect van het wegvallen van de investeringsmaatregelen en het invoeren van een kapitaalkostenvergelijkingsmodel grotendeels wordt gecompenseerd door het kwijtschelden van de terugbetalingsverplichting van de historisch geaccumuleerde investeringsvergoedingen. Op grond hiervan komt het management tot de conclusie dat de invoering van de AregV Novelle geen indicatie is voor een bijzondere waardeverandering van het gastransportnetwerk in Duitsland per 30 juni 2021.

Uit de beoordeling door het management blijken verder geen andere gebeurtenissen of indicaties voor een bijzondere waardeverandering van het gastransportnetwerk in Duitsland per 30 juni 2021.

BBL Company
Uit de beoordeling door het management blijken geen gebeurtenissen of indicaties voor een bijzondere waardeverandering van de materiële vaste activa van BBL Company per 30 juni 2021.

EnergyStock
Uit de beoordeling door het management blijken geen gebeurtenissen of indicaties voor een bijzondere waardeverandering van de materiële vaste activa van EnergyStock per 30 juni 2021.

Overige materiële en financiële vaste activa
Uit de beoordeling door het management blijken geen gebeurtenissen of indicaties voor een bijzondere waardeverandering van de overige materiële en financiële vaste activa per 30 juni 2021.

De mutaties in joint ventures over het eerste halfjaar 2021 zijn als volgt:

In het eerste halfjaar 2021 investeerde Gasunie vooral in de LNG-opslag activiteiten van Gate terminal en in joint ventures die zich richten op het realiseren van infrastructuur voor de verdere ontwikkeling en integratie van alternatieve energiebronnen.

De rechtstreekse vermogensmutaties betreft de herwaardering van het belang in Gate terminal als gevolg van de wijziging in de reële waarde van een cash flow hedge van Gate terminal. Gasunie heeft deze vermogensmutatie verwerkt in de niet-gerealiseerde resultaten.

In januari 2021 is het samenwerkingsverband Ambigo V.O.F. beëindigd. In de entiteit vonden geen operationele activiteiten meer plaats. Aansluitend op de liquidatie van Ambigo V.O.F. is in juni 2021 eveneens Gasunie Ambigo B.V. geliquideerd. Beide liquidaties hadden geen belangrijke financiële gevolgen voor de vennootschap.

In het eerste halfjaar 2021 fuseerde GASPOOL Balancing Services (GASPOOL) GmbH met NetConnect Germany GmbH & Co. KG (NCG) tot Trading Hub Europe GmbH (THE). Gasunie had voorheen een belang in GASPOOL en heeft door de fusie een financieel belang in THE verkregen. De fusie vindt zijn oorsprong in gewijzigde regelgeving in Duitsland met het doel om tot één Duits marktgebied te komen. Met de fusie verdwijnen de afzonderlijke noordelijke en zuidelijke Duitse marktgebieden en wordt een gemeenschappelijk beheerd marktgebied gevormd met een enkele entry- en exitzone.

De fusie heeft geen belangrijke financiële gevolgen voor Gasunie. Het financiële belang van Gasunie in THE bedraagt € 0,5 miljoen. Dit is gelijk aan de waarde van het belang dat voorheen werd gehouden in GASPOOL. Op grond van de samenwerkingsovereenkomst hebben de elf aandeelhouders iedereen een gelijk aandeel (van 9,09%). Op grond van de samenwerkingsovereenkomst kan Gasunie significante invloed op de relevante activiteiten van THE uitoefenen. Het belang in THE wordt daarom verantwoord als een geassocieerde deelneming  met toepassing van de equitymethode.

Op 30 juni 2021 bestaat het nominale bedrag aan langlopende leningen van € 3.042,4 miljoen (ultimo 2020: € 3.102,4 miljoen) voor € 2.252,4 miljoen (ultimo 2020: € 2.552,4 miljoen) uit obligatieleningen en voor € 790,0 miljoen (ultimo 2020: € 550,0 miljoen) uit onderhandse leningen. De nog te amortiseren transactiekosten en disagio bedragen € 8,4 miljoen (ultimo 2020: € 9,1 miljoen).

De mutaties in de rentedragende leningen zijn als volgt:

De vennootschap heeft in het eerste halfjaar 2021 een bedrag van € 300,0 miljoen (eerste halfjaar 2020: € 10,7 miljoen) aan rentedragende leningen afgelost.

In mei 2021 is een bedrag van € 90,0 miljoen getrokken op een faciliteit van de Europese Investeringsbank (EIB) inzake de bouw van de stikstofinstallatie van GTS. De overeengekomen vaste rente bedraagt effectief 0,258%. Aflossing vindt ineens plaats uiterlijk in mei 2030.  Aansluitend is in juni 2021 het resterende deel van de faciliteit van € 150,0 miljoen opgenomen. De overeengekomen vaste rente voor dit leningdeel bedraagt effectief 0,127%. Aflossing vindt ineens plaats uiterlijk in juni 2029. Voor beide leningdelen geldt dat tussentijdse aflossing is toegestaan.

Inzake de rentedragende leningen en overige faciliteiten zijn geen zekerheden gesteld door N.V. Nederlandse Gasunie aan de kredietverstrekkers. De bestaande leningsvoorwaarden zijn ongewijzigd ten opzichte van 2020.

De aflossingskalender is als volgt:

De vennootschap heeft een niet-gecommitteerde bancaire rekening-courantfaciliteit van € 45 miljoen (ultimo 2020: € 45 miljoen), een gecommitteerde kredietfaciliteit van € 600 miljoen (ultimo 2020: € 600 miljoen) en een Euro Commercial Paper (ECP) programma ter grootte van € 750 miljoen (ultimo 2020: € 750 miljoen). De gecommitteerde kredietfaciliteit is in maart 2021 tussentijds verlengd met één jaar en heeft nu een looptijd tot april 2026. Op de gecommitteerde kredietfaciliteit is niet getrokken in het afgelopen halfjaar. Wel heeft Gasunie als onderdeel van de normale bedrijfsuitoefening regelmatig kortlopende leningen op de geldmarkt aangetrokken in de vorm van deposito leningen en schuldpapier onder het ECP.

Binnen het EMTN-programma is op 30 juni 2021 voor € 2,3 miljard (ultimo 2020: € 2,6 miljard) aan leningen geplaatst. Per 30 juni 2021 is het actualiseren van het EMTN-programma onderhanden.

De lange- en kortetermijn creditratings van S&P en Moody’s zijn gedurende het eerste halfjaar 2021 niet veranderd. Moody’s heeft in mei 2021 de bestaande ratings (A1, P-1) herbevestigd. De laatste update van S&P vond plaats in juni 2020.

De kortlopende financieringsverplichtingen zijn als volgt:

Nadere informatie over de langlopende rentedragende leningen is opgenomen in noot 6 ‘Rentedragende leningen’.

Gasunie heeft ultimo halfjaar 2021 voor € 240,0 miljoen (ultimo 2020: € 225,0 miljoen) aan kortlopende rentedragende leningen opgenomen. Het betreft opgenomen deposito’s en uitgegeven ECP’s met looptijden korter dan één jaar.

In deze halfjaarrekening zijn diverse financiële instrumenten opgenomen. Het betreft:

• Overige deelnemingen
• Rentedragende leningen
• Overige primaire financiële instrumenten

Gasunie hanteert de volgende hiërarchie van waarderingstechnieken voor het bepalen van de reële waarde van financiële instrumenten:

De overige deelnemingen zijn als volgt:

De reële waarde van de overige deelnemingen bedraagt per 30 juni 2021 € 524,9 miljoen (ultimo 2020: € 509,3 miljoen). De stijging van de reële waarde van de overige deelnemingen van € 15,6 miljoen (eerste halfjaar 2020: daling van € 8,9 miljoen) is rechtstreeks verwerkt in de reële waarde reserve. Nord Stream keerde in het eerste halfjaar van 2021 geen dividend uit (eerste halfjaar 2020: € 20,3 miljoen). Uitkering van het dividend door Nord Stream vindt in overleg met de aandeelhouders in de tweede helft van 2021 plaats.

De reëlewaardebepaling van de overige deelnemingen is gebaseerd op de contante waarde van de verwachte kasstromen. Dit betreft een reëlewaardebepaling volgens niveau 3 (ultimo 2020: niveau 3). Gasunie hanteert bij het bepalen van de reële waarde van de voornoemde overige deelnemingen een disconteringsvoet die gebaseerd is op de risicovrije marktrente vermeerderd met krediet- en liquiditeitsopslagen. Deze varieert tussen 3-6% na belastingen, afhankelijk van het risicoprofiel van de betreffende deelneming.

De waardering van de deelname in Nord Stream wordt gebaseerd op de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een calculatiemodel van Nord Stream, dat jaarlijks wordt geactualiseerd aan de hand van het meest recente businessplan. Dit model wordt ter beoordeling en goedkeuring voorgelegd aan de aandeelhouders van Nord Stream, waaronder Gasunie. Additioneel wordt het model door Gasunie periodiek getoetst aan de hand van de tussentijdse financiële rapportages van Nord Stream. De verwachte kasstromen zijn mede gebaseerd op contractueel gemaakte afspraken. Indien de disconteringsvoet wijzigt met 0,5%-punt, dan leidt dit indicatief (onder overige gelijkblijvende omstandigheden) tot een wijziging in de reële waarde van € 18,0 miljoen (ultimo 2020: € 20,0 miljoen).

Voor de belangen in Prisma en EDSN geldt dat de totale boekwaarde minder dan € 0,1 miljoen (ultimo 2020: minder dan € 0,1 miljoen) bedraagt. Voor deze deelnemingen wordt, mede vanwege hun geringe omvang, verondersteld dat de boekwaarde een benadering is van de reële waarde en is geen reëlewaardebepaling en een gevoeligheidsanalyse opgenomen in het halfjaarbericht.

De rentedragende leningen betreffen obligatieleningen met een notering aan Euronext in Amsterdam alsmede onderhandse leningen.

De reële waarde van de beursgenoteerde obligaties is gelijk aan de slotkoers per balansdatum. Dit betreft een reëlewaardebepaling volgens niveau 1 (ultimo 2020: niveau 1). De reële waarde van de onderhandse leningen is berekend door verwachte toekomstige kasstromen contant te maken tegen een disconteringsvoet die gelijk is aan de geldende risicovrije marktrente voor de resterende looptijd, vermeerderd met krediet- en liquiditeitsopslagen. Hierbij is rekening gehouden met het eigen risicoprofiel. Dit betreft een reële waarde bepaling volgens niveau 3 (ultimo 2020: niveau 3).

De boekwaarde en de reële waarde van de rentedragende leningen per 30 juni 2021 is als volgt:

De overige primaire financiële instrumenten bestaan uit handels- en overige vorderingen, liquide middelen, kortlopende financieringsverplichtingen (exclusief de kortlopende aflossingsverplichtingen op langlopende leningen) en handels- en overige schulden.

Voor deze instrumenten benadert de boekwaarde de reële waarde gegeven de korte looptijd van deze instrumenten.

Het saldo liquide middelen als onderdeel van de vlottende activa per 30 juni 2021 betrof € 26,4 miljoen (ultimo 2020: € 17,9 miljoen).

Er hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen voorgedaan tussen de balansdatum en de datum van deze halfjaarrekening die aanleiding zouden kunnen geven tot verwerking of vermelding in de halfjaarrekening.